Wstęp do robo-doradztwa (cz. I/II)

Do 29 maja 2020 r. trwają konsultacje branżowe projektu „Stanowiska Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie świadczenia usługi robo-doradztwa” [LINK]. Jest to jeden z pierwszych w Europie (a być może nawet pierwszy) dokumentów prezentujących stanowisko organu nadzoru finansowego w sprawie robo-doradztwa – co czyni go przełomowym.

Jak wskazano w projekcie, za robo-doradztwo (robo-advisory) uważa się formę zautomatyzowanego doradztwa inwestycyjnego opartego na zaawansowanych algorytmach z wykorzystaniem mechanizmów i narzędzi takich jak:

• sztuczna inteligencja (artificial intelligence, AI);
• uczenie maszynowe (machine learning);
• analiza dużych zbiorów danych (Big data).

Założeniem robo-doradztwa jest promowanie usługi doradztwa inwestycyjnego przez jej dystrybuowanie wśród szerokich kręgów klientów dzięki nowoczesnej digitalizacji.

Regulacje prawa polskiego oraz europejskiego w przedmiocie świadczenia usługi doradztwa inwestycyjnego nie rozróżniają doradztwa tradycyjnego od doradztwa z wykorzystaniem nowoczesnych rozwiązań technicznych – możemy zatem mówić o neutralności przepisów względem nowych technik i narzędzi. Neutralność regulacyjna pociąga za sobą niezmienność w sposobie pojmowania odpowiedzialności firmy inwestycyjnej za świadczone usługi – niezależnie od wyoutsourcowania technicznej obsługi narzędzi New-tech wykorzystywanych w doradztwie zewnętrznemu dostawcy wyłącznie odpowiedzialna wobec klienta pozostaje firma inwestycyjna.

Odpowiedzialności firmy inwestycyjnej za szkody wyrządzone klientom wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 81a ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (tj. umowy, na mocy której firma inwestycyjna powierzyła przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tę firmę inwestycyjną) przez przedsiębiorcę lub przedsiębiorcę zagranicznego nie można wyłączyć ani ograniczyć.

Robo-doradztwo jest aktualnie w świetle polskiego porządku prawnego prowadzeniem działalności maklerskiej wyrażającej się świadczeniem na rzecz klientów usługi polegającej na przekazywaniu im za pośrednictwem e-maili lub smsów sygnałów transakcyjnych generowanych przez zaprojektowany algorytm. Sygnały przekazywane są w konkretnej chwili i obejmują instrument finansowy, kierunek transakcji (kupno, sprzedaż), a także termin ważności sygnału.

Do prowadzenia tego rodzaju działalności konieczne jest pozyskanie zezwolenia na sporządzanie rekomendacji w rozumieniu art. 76 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (o ile dotyczą instrumentów finansowych wymienionych w art. 2 tej ustawy). Należy jednak mieć na względzie, że rekomendacje muszą mieć charakter zindywidualizowany. Ich adresowanie do nieograniczonego lub niesprecyzowanego kręgu adresatów skutkować będzie wyłączeniem z obowiązku uzyskania zezwolenia na wydawanie rekomendacji – co nie znaczy, że działalność taka po rozważeniu wszystkich warunków jej świadczenia nie będzie mogła wpisać się w regulacje przewidziane odrębnymi przepisami.

Procedowany projekt opiera na się na kilku istotnych filarach i tezach stanowiących o robo-doradztwie, których przedstawienie znajdzie się w drugiej części cyklu o robo-doradztwie.

radca prawny Jarosław Rudy

aplikant adwokacki Dominika Bielecka