Twoje prawo jazdy straciło ważność? Ty możesz stracić miliony

Od 19 stycznia 2013 roku w Polsce wprowadzono terminowość prawa jazdy. Oznacza to, że dokument uprawniający do kierowania pojazdami został ograniczony czasowo, wprowadzając tym samym konieczność jego okresowego odnawiania. W typowych sytuacjach, dotyczących osób, które nie posiadają przeciwskazań medycznych skracających datę ważności, prawo jazdy kategorii B wydawane jest na okres 15 lat.

Co w przypadku osób posiadających bezterminowe prawa jazdy?

Zgodnie z brzmieniem ustawy z dnia 5 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami, bezterminowe prawa jazdy, w praktyce okazują się terminowe. Dokumenty wydane do dnia 18 stycznia 2013r. podlegają obowiązkowej wymianie w terminie od 19.01.2028r. – 18.01.2033r., jak wskazują przepisy, po tym okresie wszystkie bezterminowe prawa jazdy stracą ważność. Utrata ważności dokumentu jest równoznaczna z nie posiadaniem odpowiednich uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, co wiążę się z poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi. Warto pamiętać, iż taka osoba, zgodnie z art. 94 Kodeksu Wykroczeń, traktowana jest jak osoba nieposiadająca prawa jazdy.

Kierowanie pojazdem bez ważnego dokumentu

W konsekwencji nieodnowienia przeterminowanego prawa jazdy, podczas kontroli drogowej, nie widniejemy w Centralnej Ewidencji Kierowców. Do obowiązku funkcjonariuszy Policji należy fizyczne odebranie dokumentu i uniemożliwienie kierującemu dalszej jazdy, poprzez wskazanie przez niego osoby, która przejmie pieczę nad pojazdem. Zgodnie z art. 94 §  1 Kodeksu Wykroczeń przeciwko osobie prowadzącej pojazd mechaniczny bez uprawnień wystosowuje się karę ograniczenia wolności albo grzywny od 1 500 zł do nawet 30 000 zł. Dalsza część artykułu stanowi o tym, iż wobec osoby dopuszczającej się wykroczenia z § 1, orzeka się obligatoryjną sankcję w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

Sankcja obligatoryjna w postaci zakazu prowadzenia pojazdów

Z definicji sankcji obligatoryjnej wynika, iż jest to prawnie przewidziana konsekwencja, która musi być zastosowana w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa. W związku z tym funkcjonariusze Policji kierują sprawę do sądu, a ten wydaje zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do lat 3. Jeśli okres zakazu wydany przez sąd jest dłuższy niż 12 miesięcy, osoba ubiegająca się o odzyskanie dokumentu, będzie musiała zdać egzamin sprawdzający jej umiejętności.

Odpowiedzialność za spowodowanie szkody a ubezpieczenie OC/AC

Gdy dojdzie do wyrządzenia szkody, pojawia się nie tylko kwestia omówionych już konsekwencji, ale również pytanie dotyczące pokrycia kosztów naprawy związanych z powstałą szkodą. Zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, ubezpieczyciel ma prawo do regresu, czyli dochodzenia zwrotu środków wypłaconych w ramach ubezpieczenia OC od osób kierujących pojazdami bez wymaganych uprawnień. Oznacza to, że będziemy zobowiązani zwrócić ubezpieczycielowi środki, które ten wypłacił poszkodowanemu na poczet naprawy doznanej przez niego szkody. Po zapoznaniu się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia jednego z wiodących ubezpieczycieli w Polsce, dowiadujemy się iż w przypadku spowodowania szkody przez osobę kierującą pojazdem bez odpowiednich uprawnień, ubezpieczenie AC również podlega wyłączeniu.

Podsumowanie                                 

Ujemne konsekwencje prawne i finansowe w postaci kary ograniczenia wolności albo kary grzywny, stojące za prowadzeniem pojazdu bez ważnego prawa jazdy, nie zamykają katalogu negatywnych skutków. Pamiętajmy, że wystarczy jedno Porsche lub Ferrari na parkingu, a nasze portfele mogą ulec drastycznemu uszczupleniu, dlatego zwracajmy uwagę na datę ważności naszego prawa jazdy.

Autorzy:

Zuzanna Bierut, asystentka prawna

Jarosław Rudy, radca prawny