ABC Fundacji Rodzinnej – cz. III – fundator

W naszym cyklu „ABC Fundacji Rodzinnej” przedstawiłyśmy do tej pory ogólne założenia dot. fundacji rodzinnej [czytaj tutaj] oraz poruszyłyśmy temat powstania fundacji rodzinnej [czytaj tutaj].

Jak już wspomniałyśmy w artykule poświęconym tematowi powstania fundacji rodzinnej, aby mogła ona powstać najpierw w głowie przyszłego fundatora musi zrodzić się taki pomysł. Tak więc fundator jest osobą, która daje początek fundacji rodzinnej.

Fundatorem fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Ograniczenie kręgu osób mogących być fundatorami do osób fizycznych wynika z roli, jaką ma pełnić fundacja rodzinna, tj. zarządzania majątkiem należącym niegdyś do tej osoby i zrealizowania wybranych celów prywatnych.

Aby dana osoba fizyczna stała się fundatorem, musi najpierw złożyć oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie.

Co ważne, fundacja rodzinna może być ustanowiona przez więcej niż jednego fundatora. Nie dotyczy to jednak przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie – w takim przypadku fundator może być tylko jeden.

Rola i wpływ fundatora na fundację rodzinną zależą od indywidualnych decyzji fundatora i jego woli.

Prawa i obowiązki fundatora są niezbywalne. Nie oznacza to jednak, że fundator nie może powierzyć wykonywanie swoich uprawnień innej osobie. Ustawa jasno wskazuje, że może to zrobić w statucie, określając zakres tego powierzenia. Powierzenie uprawnień innej osobie nie sprawi jednak, że osoba ta stanie się fundatorem. Przyjęte rozwiązanie jest niezbędne na wypadek ewentualnej niemożności realizacji niektórych zadań osobiście przez fundatora, np. z powodu choroby, czy też braku woli dalszego angażowania się w bieżącą działalność fundacji rodzinnej. Przy czym, jak już wskazano powyżej, wskazana w statucie osoba nie staje się z tego tytułu fundatorem.

Co do zasady, po założeniu fundacji rodzinnej rola fundatora w wybranych aspektach ulega wyczerpaniu, a po jego śmierci definitywnie kończy się. Oznacza to, że w przypadku śmierci fundatora „funkcja” ta nie zostanie przeniesiona na jego następców prawnych.

Jeżeli fundacja rodzinna ma więcej niż jednego fundatora, wykonują oni prawa i obowiązki fundatora wspólnie, chyba że statut stanowi inaczej. W przypadku utworzenia fundacji rodzinnej przez więcej niż jednego fundatora, mogą oni ustalić w statucie zasady wykonywania przysługujących im praw i obowiązków, np. powierzając ich wykonywanie jednemu z fundatorów albo niektórym fundatorom. Jeżeli jednak nie zostanie to inaczej określone, powinni wykonywać swoje prawa i obowiązki wspólnie, a zmiana beneficjenta lub jego uprawnień, będzie mogła być dokonana za zgodą pozostałych fundatorów.