Crowdfunding nie dla spółek z o.o.

Przygotowany przez Ministra Finansów projekt ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych (dalej: „Projekt”) ma na celu:

• zapewnienie stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.10.2020, str. 1) (dalej: „Rozporządzenie”)
• implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1504 z dnia 7 października 2020 r. zmieniającej dyrektywę 2014/65/UE w sprawie rynków instrumentów finansowych (Dz. Urz. UE L 347 z 20.10.2020, str. 50).

Regulacje zawarte w Rozporządzeniu zostały przez nas przedstawione w osobnym artykule dostępnym tutaj [czytaj].

Przepisy Rozporządzenia ujednolicają zasady obowiązujące w państwach członkowskich dotyczące dostawców finansowania społecznościowego. Unijny ustawodawca w niektórych kwestiach pozostawił państwom członkowskim wolną wolę i umożliwił ich regulację według uznania. W ten sposób upoważniono państwa członkowskie m.in. do zezwolenia, aby udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością były wykorzystywane do celów Rozporządzenia, tj. mogły być nabywane w drodze finansowania społecznościowego, popularnie zwanego crowdfundingiem.

Zakaz polskiego ustawodawcy

Projekt przygotowany przez Ministra Finansów przewiduje zakaz oferowania nabycia lub objęcia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do nieoznaczonego adresata.
Aby uszczelnić regulację, projektodawca dodał, że nabycie lub objęcie udziałów w spółce z o.o. nie może być promowane poprzez kierowanie ich reklamy lub innej formy promocji do nieoznaczonego adresata.

Podstawowym uzasadnieniem rozwiązania przyjętego przez projektodawcę jest niemożność przeznaczenia udziałów w spółce z o.o. do publicznego obrotu. Uniemożliwia to art. 180 § 1 k.s.h., który wprowadza wymóg, aby zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części nastąpiło w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Kolejną przeszkodę stanowi zakaz wystawiania dokumentów na okaziciela na udziały lub prawa do zysku w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 174 § 6 k.s.h.).

Jak powszechnie wiadomo, finansowanie społecznościowe wiąże się głównie z zawieraniem umów, których przedmiotem jest nabycie różnego rodzaju praw i dokumentów dających większe lub mniejsze uprawnienia nabywcy, w tym uprawnienia wspólnika spółki oferującej taki ekwiwalent w zamian za środki pieniężne nabywcy. Cała transakcja odbywa się przez internet, przy użyciu specjalnych platform prowadzonych przez dostawców usług finansowania społecznościowego, a zatem nie ma mowy o fizycznej obecności stron transakcji podczas jej zawarcia.

Na pierwszy rzut oka, należy stwierdzić, że specyfika funkcjonowania finansowania społecznościowego kłóci się z przepisami normującymi obrót udziałami w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednak wymóg zachowania szczególnej formy w postaci formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi w rzeczywistości nie stanowi ograniczenia w zbyciu udziałów, a jedynie ustala specjalną formę samej czynności prawnej.

W związku z tym zakaz oferowania, reklamowania i promowania nabycia lub objęcia udziałów w spółce z o.o. wydaje się niepotrzebnie ograniczać możliwości pozyskania kapitału przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, gdyż nic nie stoi na przeszkodzie, aby oferowane, reklamowane albo promowane za pośrednictwem platformy finansowania społecznościowego udziały w spółce z o.o. zbyć następnie z zachowaniem formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje, projektodawca, aby nie dyskryminować całkowicie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i dać im możliwość pozyskania kapitału od nieoznaczonego grona odbiorców, pozostawił otwartą furtkę, umożliwiającą spółkom z o.o. emisję obligacji oraz zaciągnięcie pożyczki przy wykorzystaniu finansowania społecznościowego.

Kara za złamanie zakazu

W celu zapewnienia stosowania się przez organy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością do nowych przepisów i uzyskania kontroli przez organy państwa nad obrotem udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, projektodawca przewidział sankcję. Dodane w nowelizacji art. 595¹ i art. 595² k.s.h. stanowią, że kto naruszy przepisy zakazujące oferowania, reklamowania i promowania nabycia lub objęcia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 6 miesięcy.

radca prawny Jarosław Rudy

Maciej Marzec