Zbliża się termin na wprowadzenie wewnętrznego systemu zarządzania jakością w podmiotach leczniczych

Do 30 czerwca 2024 r. wszystkie podmioty wykonujące działalność leczniczą w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia są zobowiązane do wdrożenia wewnętrznego systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem.

Czym jest wewnętrzny system?

Wewnętrzny system stanowić ma zbiór różnych regulacji wewnętrznych, obejmujących zarówno zasady, procedury, metody, jak i opisy stanowisk pracy.

Obowiązek wdrożenia Systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem wynika z art. 18 Ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta, niemniej ustawa nie definiuje jaka konkretnie dokumentacja ma zostać sporządzona w ramach wewnętrznego systemu. To do decyzji świadczeniodawcy należeć będzie przygotowanie odpowiedniego instrumentarium w postaci szeregu wewnętrznych regulacji.

W ramach wewnętrznego systemu jakości i bezpieczeństwa, podmiot leczniczy będzie obowiązany do:

• wdrażania rozwiązania służącego identyfikacji ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych i zarządzania tym ryzykiem w ramach udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;

• identyfikowania obszarów priorytetowych dla poprawy jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;

• określania kryteriów i metod potrzebnych do zapewnienia skutecznego nadzoru nad jakością i bezpieczeństwem udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;

• okresowego monitorowania i oceniania jakość i bezpieczeństwo udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;

• monitorowania zdarzeń niepożądanych;

• zapewnienia dostępu do szkoleń służących uzyskaniu i podnoszeniu kompetencji personelu w zakresie jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń;
• prowadzenia badań opinii i doświadczeń pacjentów na podstawie ankiety.

Podmiot wykonujący działalność leczniczą ma obowiązek ciągłego usprawniania systemu w oparciu o ocenę jego skuteczności oraz wyniki badań opinii i doświadczeń pacjentów.

Kto będzie za niego odpowiedzialny?

Osobą odpowiedzialną za prowadzenie wewnętrznego systemu będzie kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą.

Do zadań kierownika należeć będzie przede wszystkim:

1. przeprowadzanie analizy przyczyn źródłowych zdarzenia niepożądanego;
2. zapewnianie zasobów i informacji niezbędnych do właściwego monitorowania jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;
3. opracowywanie dokumentów określających zasady, procedury, metody oraz opisy stanowisk pracy

Jaki ma spełniać cel?

Celem wdrożenia i utrzymania wewnętrznego systemu jest zapobieżenie wystąpienia zdarzeń niepożądanych.

Pod pojęciem zdarzenia niepożądanego należy rozumieć zdarzenie zaistniałe w trakcie udzielania lub w efekcie udzielenia bądź zaniechania udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej, powodujące lub mogące spowodować negatywny skutek dla zdrowia lub życia pacjenta, w szczególności zgon, uszczerbek na zdrowiu lub rozstrój zdrowia, chorobę, zagrożenie życia, konieczność hospitalizacji albo jej przedłużenia, a także uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia płodu.

Celem systemu nie jest poszukiwanie osób winnych zaistnienia zdarzenia niepożądanego, niemniej ustawodawca nie wprowadził rozwiązań, które gwarantowałby personelowi medycznemu bezpieczeństwo prawne w tym zakresie.

Rodzi się zatem pytanie czy personel w obawie przed odpowiedzialnością cywilną bądź karną będzie zainteresowany zgłaszaniem zdarzeń niepożądanych i aktywnym uczestnictwem w analizowaniu przyczyn ich wystąpienia, a co za tym idzie jaka będzie skuteczność wewnętrznego systemu?