Spółdzielnia energetyczna – o co chodzi?

Obserwuję wzrost zainteresowania spółdzielniami energetycznymi, a równocześnie niedosyt wiedzy na ich temat. Mam nadzieję, że poniższe informacje będą przydatne wszystkim zainteresowanym.

Czym jest spółdzielnia energetyczna?
Spółdzielnia energetyczna jest szczególną formą spółdzielni, której działalność gospodarcza koncentruje się na wytwarzaniu energii elektrycznej, ciepła lub biogazu wyłącznie na potrzeby własne i swoich członków, z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii.  Jej zasadniczym celem jest samowystarczalność energetyczna członków oraz obniżenie kosztów związanych z zakupem energii od zewnętrznych. Członkowie spółdzielni – zarówno osoby fizyczne, przedsiębiorcy, jak i jednostki samorządu terytorialnego – tworzą wspólnotę energetyczną, która organizuje wytwarzanie i konsumpcję energii w sposób zbilansowany, lokalny i zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Korzyści dla członków i społeczności lokalnych
Spółdzielnie energetyczne korzystają z szeregu ułatwień, takich jak:
·      zwolnienie z części opłat dystrybucyjnych,
·      brak obowiązku nabywania i przedstawiania do umorzenia świadectw pochodzenia,
·      zwolnienie z podatku akcyzowego w przypadku instalacji o mocy do 1 MW,
·      uproszczone zasady rozliczeń z wykorzystaniem systemu opustów.

Bariery i wyzwania praktyczne
Mimo przewidzianych ułatwień, praktyka pokazuje, że rozwój spółdzielni energetycznych napotyka istotne trudności:
Wysokie koszty inwestycyjne – instalacje OZE i infrastruktura sieciowa wymagają dużych nakładów kapitałowych, a dostęp do finansowania bywa ograniczony.
Problemy z przyłączaniem do sieci – uzyskanie warunków przyłączeniowych od operatorów sieci dystrybucyjnej często jest czasochłonne i obwarowane dodatkowymi wymaganiami co równa się z kosztami.
Obowiązki regulacyjne – spółdzielnie, których członkami są jednostki samorządu terytorialnego, podlegają rygorom ustawy – Prawo zamówień publicznych, co wydłuża proces inwestycyjny.
Bilansowanie energii – konieczność spełnienia progów autokonsumpcji (do końca 2025 r. 40% a następnie 70%) wymaga precyzyjnego doboru członków oraz inwestycji w magazyny energii.
Ryzyko kontroli i wykreślenia z rejestru – niespełnianie ustawowych warunków skutkuje możliwością ingerencji KOWR i sankcjami administracyjnymi.

Podsumowując

Spółdzielnia energetyczna to sposób na tańszą energię, większą niezależność i realny wpływ na środowisko wokół nas. Aby jednak spółdzielnie mogły realnie oddziaływać na nasze życie,  niezbędne jest zmniejszenie stopnia skomplikowania przepisów, ujednolicenie procedur oraz zapewnienie stabilnych instrumentów finansowego wsparcia. Tylko wtedy potencjał spółdzielni zostanie w pełni wykorzystany – na naszą korzyść!