Przerwanie urlopu wypoczynkowego – kiedy to możliwe?

W poprzednim artykule pisałyśmy o możliwości odwołania pracownika z urlopu (TUTAJ). Dziś powiemy kilka słów o możliwości przerwania urlopu.

Prawo do nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego to jedno z podstawowych praw pracownika. Urlop ma służyć prawdziwemu odpoczynkowi i regeneracji sił – dlatego, co do zasady, nie powinien być przerywany ani przesuwany bez ważnego powodu.

W praktyce pojawiają się jednak sytuacje, które mogą wymusić zmianę zaplanowanego wypoczynku – zarówno z inicjatywy pracownika, jak i niezależnie od jego woli.

Czy pracownik może sam przesunąć termin urlopu?

Pracownik zaplanował urlop na dwa tygodnie sierpnia, ale w lipcu zgłasza problemy rodzinne i prosi o przesunięcie urlopu. Czy pracodawca musi się na to zgodzić?

Nie zawsze. Pracodawca nie ma obowiązku zaakceptowania wniosku o przesunięcie urlopu, chyba że zachodzą okoliczności, które usprawiedliwiałyby nieobecność w pracy.

Dlatego też warto rozróżnić dwie grupy sytuacji:
1) takie, które usprawiedliwiają nieobecność w pracy i mogą wymusić przesunięcie urlopu (np. choroba),
2) oraz takie, które są ważne dla pracownika, ale nie dają podstawy do przesunięcia urlopu bez zgody pracodawcy, gdyż nie usprawiedliwiają nieobecności w pracy (np. zmiana planów rodzinnych).

Kiedy urlop musi zostać przerwany lub przesunięty?

Jeśli pracownik rozpocznie urlop i w jego trakcie zachoruje, urlop zostaje przerwany, a za czas choroby przysługuje wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy. Niewykorzystane dni urlopu wracają do puli urlopowej.

Jeśli choroba lub inna okoliczność usprawiedliwiająca nieobecność wystąpi przed rozpoczęciem urlopu, termin urlopu ulega przesunięciu, a pracodawca musi udzielić urlopu w terminie późniejszym.

Artykuł 165 Kodeksu pracy wskazuje sytuacje, w których pracodawca ma obowiązek przesunąć termin urlopu pracownika:
1) czasowa niezdolność do pracy wskutek choroby,
2) odosobnienie w związku z chorobą zakaźną,
3) odbywanie ćwiczeń wojskowych lub przeszkolenia wojskowego (do 3 miesięcy),
4) urlop macierzyński.

To katalog przykładowy – przesunięcie urlopu nastąpi w każdej sytuacji usprawiedliwiającej nieobecność w pracy, np. konieczność opieki nad chorym dzieckiem czy wezwanie do sądu.

Uwaga: Pracodawca nie może udzielić urlopu wypoczynkowego w okresie, gdy pracownik jest niezdolny do pracy, np. w czasie choroby. Jeśli taka sytuacja wystąpi, urlop nie może być kontynuowany, nawet za zgodą pracownika.

Czy pracownik może żądać przesunięcia urlopu z powodu innych ważnych okoliczności?

Bywa, że pracownik prosi o przesunięcie urlopu z innych ważnych dla niego powodów (art. 164 § 1 KP). W takich sytuacjach pracodawca nie ma obowiązku uwzględnić takiego wniosku. To on ocenia, czy wskazana przyczyna jest na tyle istotna, aby zmienić termin urlopu – biorąc pod uwagę również potrzeby zakładu pracy.

Kluczowa jest ocena, czy dana okoliczność usprawiedliwiałaby nieobecność pracownika w pracy. Jeśli nie, pracodawca nie ma obowiązku zmiany terminu zaplanowanego urlopu.

Co z niewykorzystanym urlopem?

W razie przerwania urlopu z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność, pracodawca udziela pozostałej części urlopu w terminie uzgodnionym z pracownikiem, nie później niż do końca września następnego roku. Tylko w przypadku braku porozumienia co do terminu, pracodawca może jednostronnie wyznaczyć termin wykorzystania zaległego urlopu.

Podsumowanie

✅ Pracownik ma prawo do nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego.
✅ Urlop przerywa się lub przesuwa wyłącznie w sytuacjach wyjątkowych – głównie przy okolicznościach usprawiedliwiających nieobecność w pracy.
✅ Pracownik może żądać przesunięcia urlopu z powodu ważnych, ale nieusprawiedliwiających przyczyn, jednak decyzja pracodawcy w tym zakresie jest swobodna.
✅ Niewykorzystana część urlopu nie przepada – pracodawca ma obowiązek udzielić jej w późniejszym, wspólnie uzgodnionym terminie.

 Marta Strzecha-Bociąga, radca prawny

Julia Sośniak, asystentka prawna