Nowa spec ustawa frankowa

Od lat kredyty frankowe stanowią jeden z najbardziej kontrowersyjnych tematów na rynku finansowym, będąc źródłem niekończących się sporów pomiędzy kredytobiorcami a bankami. W obliczu rosnącej liczby pozwów sądy uginają się pod ciężarem postępowań, co prowadzi do przewlekłości spraw i frustracji tysięcy frankowiczów. W odpowiedzi na tę sytuację ustawodawca przyjął nową ustawę o kredytach frankowych, której celem jest istotne przyspieszenie prowadzenia procesów.

Czy nowe przepisy rzeczywiście poprawią sytuację kredytobiorców, a sądom pozwolą na bardziej efektywne rozwiązywanie spraw frankowych? W artykule przybliżamy najważniejsze zmiany, oceniając ich praktyczny wpływ na kredytobiorców oraz na funkcjonowanie sądownictwa.

1. Wstrzymanie obowiązku spłaty kredytu

Z chwilą doręczenia pozwu wniesionego przez konsumenta, obowiązek spełniania przez konsumenta świadczeń wynikających z umowy kredytu będzie ulegał wstrzymaniu z mocy prawa do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Ta zmiana ma kluczowe znaczenie dla konsumentów, ponieważ już na początku postępowania sądowego da im realną ochronę finansową. Pozwoli uniknąć dalszych spłat, które mogłyby okazać się niezasadne w razie uznania umowy kredytowej za nieważną.

2. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym przez sąd
Sąd będzie mógł rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym. Dzięki temu sądy będą mogły szybciej i sprawniej rozpatrywać sprawy frankowe, co ograniczy ich przewlekłość.

3. Możliwość zgłoszenia zarzutu potrącenia do końca postępowania w II instancji
Zarzut potrącenia będzie mógł zostać podniesiony aż do zamknięcia rozprawy przed sądem drugiej instancji. Jeżeli sprawa będzie podlegała rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, zarzut może zostać zgłoszony do wydania wyroku przez sąd II instancji. Zmiana ta jest korzystna dla obu stron, gdyż umożliwi rozliczenie wzajemnych należności aż do ostatecznego zakończenia postępowania.

4. Zdalne przesłuchanie świadka mimo sprzeciwu strony
Sąd będzie mógł przesłuchać świadka poza rozprawą, na posiedzeniu zdalnym, także wtedy gdy strona złoży sprzeciw. Rozwiązanie to usprawni proces zbierania dowodów oraz skróci czas postępowania, eliminując konieczność fizycznej obecności świadka w sądzie.

5. Przyjęcie zeznań stron na piśmie

Na postanowienie sądu, strony mogą zostać przesłuchane przez przyjęcie ich zeznań na piśmie. Możliwość składania zeznań pisemnie zwiększy wygodę procesu oraz przyspieszy jego przebieg. Szczególnie korzystne będzie to w sytuacjach, gdy osobiste stawiennictwo w sądzie jest utrudnione.

6. Roszczenie wzajemne pozwanego przy nieważności umowy kredytu
Jeżeli powód będzie dochodził należności wynikających z nieważności umowy kredytowej, pozwany będzie mógł dochodzić roszczenia wzajemnego na wypadek, gdyby umowa okazała się nieważna.

Przepis ten zabezpieczy interesy banków, umożliwiając im zgłoszenie roszczeń wzajemnych. Z kolei konsument uzyska korzyść polegającą na kompleksowym rozstrzygnięciu wszystkich roszczeń w jednym postępowaniu sądowym.

7. Natychmiastowa wykonalność wyroku na rzecz konsumenta
Wyrok sądu pierwszej instancji zasądzający świadczenie pieniężne na rzecz konsumenta stanie się wykonalny z chwilą ogłoszenia, a jeżeli będzie wydany na posiedzeniu niejawnym –  z chwilą doręczenia pozwanemu. Natychmiastowa wykonalność wyroku wzmocni ochronę konsumentów, umożliwiając im szybsze odzyskanie zasądzonych należności bez konieczności czekania na prawomocność wyroku. To zwiększy realną efektywność orzeczeń sądowych.

8. Rozpoznanie sprawy przez sąd II instancji na posiedzeniu niejawnym
Sąd drugiej instancji będzie mógł rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym. Dopuszczenie rozpoznawania spraw przez sąd II instancji na posiedzeniu niejawnym wpłynie na szybkość postępowania apelacyjnego. Skróci czas oczekiwania na prawomocne zakończenie sprawy oraz odciąży sądy apelacyjne.

Specustawa frankowa to istotny krok w kierunku usunięcia przewlekłości procesów sądowych.

Można uznać jednak, iż według wielu prawników proponowane rozwiązania specustawy mogą się wydawać kontrowersyjne, jak chociażby instytucja automatycznego zabezpieczenia postępowania pomimo braku merytorycznej kontroli sądu, co do faktu np. czy pozew będzie dotyczył tzw. umowy frankowej.

Czas pokaże czy specustawa wejdzie w życie w proponowanym zakresie i będzie stosowana przez sądy.

Autorzy: 

Asystentka prawna, Julia Michalczyk

Radca prawny, Leszek Paterek