Czy właściciel ASI musi być ZASI?

Zgodnie z legalną definicją ASI zawartą w art. 8a ust 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: „ustawa o funduszach”), alternatywna spółka inwestycyjna jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego innym niż specjalistyczny fundusz otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty. Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

ASI zarządzana jest przez tzw. zarządzającego ASI, zdefiniowanego również w ustawie o funduszach (dalej: „ZASI”). Zgodnie z art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach, ZASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej jej portfelem inwestycyjnym oraz ryzykiem.

Zgodnie z ustawą o funduszach, status ZASI posiadać może wyłącznie spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI bądź też spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.

W przypadku kwalifikowania się danej struktury inwestycyjnej w reżim ASI, zarządzający ASI jest zobowiązany do prowadzenia działalności zgodnie z ustawą o funduszach oraz w oparciu o zezwolenie KNF lub wpis do rejestru zarządzających ASI.

Przy okazji opisanej powyżej kwalifikacji pojawia się pytanie: czy właściciel ASI będący spółką prawa handlowego musi być ZASI, tj. czy musi spełnić wszystkie wymogi dla ZASI?

Poszukując odpowiedzi na opisywaną wątpliwość należy przeanalizować art. 1a ust. 2 pkt 8) ustawy o funduszach, zgodnie z którym nie stanowi działalności zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi działalność spółek holdingowych.

Definicję spółki holdingowej, na potrzeby ustawy o funduszach zawiera art. 2 pkt 10d, według której przez spółkę holdingową należy rozumieć spółkę kapitałową, w tym spółkę europejską, która realizuje określoną branżową strategię biznesową przez spółki, w których posiada udziały lub akcje, lub jednostki zależne lub powiązane w rozumieniu ustawy o rachunkowości w celu generowania długoterminowego wzrostu wartości tej spółki lub jednostki, i która:

1. wykonuje tę działalność w imieniu własnym i na własny rachunek, a jej akcje są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub
2. nie została utworzona głównie w celu uzyskiwania przychodów dla inwestorów w drodze zbycia akcji lub udziałów w takich spółkach, jeżeli okoliczność ta jest wykazana w jej rocznym sprawozdaniu finansowym.

Istotą holdingu jest zarządzanie oraz kontrolowanie działalności wielu podmiotów zależnych przez jedną organizację dominującą dzięki zależnościom kapitałowym lub osobowym.

Zatem, odpowiadając na powyżej zadane pytanie czy właściciel ASI będący spółką prawa handlowego musi być ZASI, odpowiedź brzmi nie, jeżeli spełnia przesłanki definicji spółki holdingowej.

Jeżeli spółka holdidingowa swoją działalność opiera na bieżącym zarządzaniu własnymi aktywami i tym samym decyduje o możliwościach przeznaczenia własnego majątku to powyższe wyłączenie z ustawy jest jak najbardziej zasadne.

Jeżeli jednak dany podmiot skorzysta z wyłączenia wskazanego w art. 2 pkt 10d ustawy o funduszach tj. spełni wymogi zawarte w definicji spółki holdingowej, jego działalność nie będzie opierać się głównie na uzyskiwaniu przychodów dla inwestorów oraz wykaże i wskaże taką okoliczność w rocznym sprawozdaniu finansowym to taki podmiot nie będzie musiał spełniać wymogów przeznaczonych dla ZASI.

Co najistotniejsze w omawianej kwestii, taka spółka nie będzie zobowiązana do rejestracji lub uzyskania zezwolenia KNF.

Na marginesie należy wspomnieć, iż prowadzenie działalności inwestycyjnej bez uzyskania wymaganego zezwolenia lub wbrew warunkom określonym w przepisach jest zagrożone karą grzywny do 10 mln zł i pozbawienia wolności do lat 5.

Dlatego też z uwagi na tak daleko idące konsekwencje, podmioty zamierzające prowadzić działalność m.in. inwestycyjną, powinny odpowiednio zweryfikować przedmiot swojej działalności, czy taka zamierzona działalność nie wymaga spełnienia odpowiednich wymogów, w tym dotyczących rejestracji lub uzyskania zezwolenia KNF.

Jarosław Rudy, radca prawny

Roksana Dworak, prawnik