Aktualności

Przeprowadzasz zwolnienia grupowe? Musisz liczyć się z koniecznością zapłaty odprawy pieniężnej

W sytuacji gdy dojdzie do rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika w oparciu o przepisy ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca zobowiązany będzie wypłacić takim pracownikom odprawę pieniężną, wskazaną w art. 8 ustawy.

Obowiązek wypłaty odprawy będzie zachodził zarówno w przypadku rozwiązania umowy o pracę w trybie zwolnień grupowych, jak i w trybie indywidualnym (o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie indywidualnym pisaliśmy [tutaj]).

Odprawa to jednorazowe świadczenie pieniężne stanowiące dla pracownika rekompensatę za niezawinioną utratę miejsca pracy. Odprawa pieniężna przysługuje pracownikowi niezależnie od tego, czy rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło na podstawie wypowiedzenia czy też porozumienia stron. Ponadto odprawa przysługuje też pracownikom zatrudnionym na podstawie terminowych umów o pracę.

Co ciekawe i niezwykle istotne odprawa pieniężna przysługuje nie tylko w przypadku wypowiedzenia „definitywnego”, ale również w przypadku wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy lub/i płacy, w sytuacji gdy pracownik nie zaakceptował proponowanych mu przez pracodawcę nowych warunków, ale tylko w sytuacji gdy nowe, zaproponowane warunki są obiektywnie nie do przyjęcia. Jak wskazał Sąd Najwyższy – „Prawo do odprawy pieniężnej w przypadku rozwiązania stosunku pracy wskutek nieprzyjęcia przez pracownika warunków zaproponowanych mu w wypowiedzeniu zmieniającym przysługuje tylko takiemu pracownikowi, którego stosunek pracy uległ rozwiązaniu wyłącznie z przyczyn niedotyczących tego pracownika. Jeśli więc w wypowiedzeniu zmieniającym pracodawca zaproponuje pracownikowi warunki pracy obiektywnie do przyjęcia (stanowisko odpowiadające kwalifikacjom pracownika i adekwatne dla tego stanowiska wynagrodzenie), to odmowa przyjęcia takich warunków może być potraktowana jako współprzyczyna rozwiązania stosunku pracy, co spowoduje, że odprawa pieniężna temu pracownikowi nie będzie przysługiwać” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2015 r., I PK 211/14).

Ustawa w art. 8 ustala wysokość odprawy pieniężnej uzależniając ją od stażu pracy u danego pracodawcy (do stażu pracy wliczać się będzie również okres urlopu macierzyńskiego czy wychowawczego). Co istotne art. 8 ust. 2 ustawy stanowi, że przy ustalaniu okresu zatrudnienia, na potrzeby obliczenia wysokości odprawy, przepis art. 36 § 11 Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio. Wynika z tego, że do okresu zatrudnienia wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 231 Kodeksu pracy, a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.

Odprawa pieniężna przysługuje w następującej wysokości:

  1. jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż dwa lata;
  2. dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od dwóch do ośmiu lat;
  3. trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad osiem lat.

Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Zgodnie z art. 8 ust. 4 ustawy wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Górna granica odprawy ustalona na poziomie nieprzekraczającym kwoty 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy jedyną podstawą nabycia prawa do odprawy jest art. 8 ustawy. U pracodawcy mogą obowiązywać korzystniejsze przepisy w zakresie zarówno kształtowania wysokości odprawy jak i jej górnej granicy.

 

radca prawny Marta Strzecha-Bociąga