Sukces prawnika naszego Zespołu!

W wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej autorstwa mec. Mariusza Maksis, Sąd Najwyższy przyznał rację, że nie należy utożsamiać pojęć świadczenia nienależnie pobranego i świadczenia nienależnego w kontekście formułowanych przez ZUS żądań o zwrot wypłaconych świadczeń.

Chodzi tutaj o sytuację niezawinionego przez stronę, niedozwolonego zbiegu świadczeń wypłacanych przez ZUS. Ubezpieczonemu początkowo ZUS odmówił prawa do renty, w rezultacie czego wniósł on odwołanie od wydanej decyzji do sądu. W międzyczasie ubezpieczony uzyskał prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, w czasie pobierania którego sąd zdążył rozpoznać odwołanie i orzekł o zmianie decyzji ZUS, przyznając ubezpieczonemu prawo do renty.

Tym samym ubezpieczony nabył uprawnienie do renty dopiero w trakcie pobierania innego świadczenia ZUS (tutaj świadczenie rehabilitacyjne). Problem w tym, że wyrok zasądzający prawo do świadczenia z ubezpieczeń społecznych (tutaj renty) działa z mocą wsteczną.
W rezultacie renta została ubezpieczonemu nadpłacona za okres od dnia złożenia wniosku o jej przyznanie – w tym za okres, w którym pobierał także świadczenie rehabilitacyjne.

W związku z powyższym ZUS uznał, że wobec przyznania prawa do renty z mocą wsteczną, pobierane przez ubezpieczonego w tym okresie świadczenie rehabilitacyjne jest świadczeniem pobranym nienależnie i podlega zwrotowi wraz z odsetkami. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku potwierdził jednak, że obowiązek zwrotu świadczenia obciąża tylko tego, kto przyjął świadczenie w złej wierze, mając świadomość jego nienależności – co rozróżnia pojęcie świadczenia nienależnie pobranego od świadczenia nienależnego. W analizowanym przypadku ubezpieczony pobierał zasiłek rehabilitacyjny w czasie kiedy nie miał jeszcze przyznanego prawa do renty i nie mógł wiedzieć jakie rozstrzygnięcie sądu zapadnie w tej sprawie w przyszłości.

W ocenie Sądu Najwyższego oznacza to, że wypłacenie świadczenia w sposób, na który nie miała wpływu wina (zła wola) świadczeniobiorcy, nie uzasadnia po stronie osoby ubezpieczonej obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.