Aktualności

Projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych przyjęty przez Rząd

Wczoraj, tj. 8 stycznia, Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt  ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Jak podkreślał w dniu wczorajszym Minister Sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, „chodzi o to aby polskie prawo było skuteczne w odpowiedzi na nadużycia, których dopuszczać się mogą wielkie firmy działające z żądzy zysku”. Z kolei Wiceminister Sprawiedliwości Marcin Warchoł wskazywał, iż „to jest ustawa dla obywateli, dla biznesu i dla Państwa […], nie jest wymierzona w biznes, wręcz przeciwnie jest to ustawa stworzona dla osób chcących inwestować, dla osób chcących rozwijać swój biznes”.

Projekt ustawy przewiduje m.in. poszerzenie zakresu odpowiedzialności podmiotu zbiorowego. Podmiot zbiorowy odpowiadał będzie zarówno za działania organów działających kolegialnie, jak i członków organów podmiotu zbiorowego. Podmiot zbiorowy w pewnych sytuacjach będzie ponosił odpowiedzialność za swoich pełnomocników i prokurentów, pracowników, a nawet podwykonawców. Projekt ustawy przewiduje również brak wymogu uprzedniego uzyskania prejudykatu wobec osoby fizycznej, tj. prawomocnego orzeczenia potwierdzającego popełnienie czynu zabronionego przez osobę fizyczną, pozostającego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą przez podmiot zbiorowy. Przewiduje się również wprowadzenie nowej instytucji tzw. sygnalisty, czyli osoby sygnalizującej podmiotowi zbiorowemu nieprawidłowości i związane z tym różne obowiązki podmiotu zbiorowego. Projektodawcy rozszerzyli również katalog kar i środków orzekanych wobec podmiotu zbiorowego, m.in. o karę rozwiązania podmiotu zbiorowego. Zwiększona została również dolna i górna granica kary pieniężnej (od 30.000 zł do 30.000.000 zł). 

Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności podmiotu zbiorowego będzie mogło toczyć się odrębnie albo wspólnie z postępowaniem karnym przeciwko osobie fizycznej. Przesłanką prowadzenia postępowania przeciwko podmiotowi zbiorowemu będzie występowanie interesu społecznego. Zrezygnowano z wnioskowego trybu postępowania. Postępowanie będzie toczyć się zatem obligatoryjnie przy zaistnieniu dwóch przesłanek: gdy zajdzie uzasadnione podejrzenie czynu zabronionego stanowiącego podstawę odpowiedzialności podmiotu zbiorowego i przemawia za tym interes społeczny.

Projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych jest krytycznie oceniany przez przedsiębiorców i menadżerów. Swoje stanowisko do projektu zgłosiła m.in. Rada Przedsiębiorców działająca przy Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, której Przewodniczącą Zespołu  jest Pani Mecenas Izabella Żyglicka, jako Wiceprezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach oraz Rzecznik Praw Przedsiębiorców przy RIG. Powołany pod przewodnictwem Pani Mecenas Izabelli Żyglickiej zespół wypracował wspólne stanowisko Rady, zwracając uwagę m.in. na sprzeczności zapisów projektu z naczelnymi zasadami Konstytucji Biznesu.

Przyjęcie przez Rząd projektu ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych jest pierwszym etapem procesu legislacyjnego, który teraz przeniesie się do odpowiedniej komicji sejmowej. W ramach prac parlamentarnych decydował się będzie dalszy kształt ustawy. O wszelkich nowościach związanych z projektem ustawy będziemy na bieżąco informować.