Rządowe NewTech w walce z koronawirusem

Od 8 marca 2020 r. osoby zdrowe, które pozostawały w styczności z osobami chorymi na  chorobę wywołaną koronawirusem SARS-CoV-2 (COVID-19) podlegają obowiązkowej kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu przez okres 14 dni, jeżeli tak postanowią organy inspekcji sanitarnej.

Wobec osoby, która nie poddaje się kwarantannie, a u której podejrzewa się lub rozpoznano chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną, stanowiącą bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia innych osób, może być zastosowany środek przymusu bezpośredniego polegający na przytrzymywaniu, unieruchomieniu lub przymusowym podaniu leków.

Jak przejść kwarantannę dobrowolnie, stosując się do wymogów prawnych i sanitarnych, by nie była ona nadto uciążliwa?

Minister Cyfryzacji wychodzi nam naprzeciw z aplikacją „Kwarantanna domowa”. Każda osoba objęta kwarantanną domową może wyrazić wolę objęcia jej monitoringiem realizacji kwarantanny wykonywanym w ramach aplikacji. Aplikacja jest dostępna zarówno na telefony z systemem iOS, jak i Android.

Jak to działa?

Użytkownik pobiera aplikację i zgłasza akces, a kolejno otrzymuje sms zwrotny z informacją o dopisaniu go do bazy danych. Użytkownik powinien wówczas wykonać tzw. zdjęcie referencyjne, do którego będą porównywane kolejne kadry jego twarzy. Kwarantanna w aplikacji jest wykonywana na następujących zasadach:

1. potwierdzenie przebywania w deklarowanej lokalizacji – automatycznie sprawdzana jest lokalizacja GPS i, by zadanie zostało wykonane poprawnie, użytkownik musi przebywać w promieniu nie większym niż 100 m od deklarowanej lokalizacji,
2. zrobienie zdjęcia typu selfie w miejscu deklarowanej lokalizacji nie później niż w ciągu 20 min od otrzymania SMS o zadaniu; po tym czasie osoba otrzyma wiadomość przypominającą z wyznaczonym czasem realizacji zadania.

Niewykonanie zadania, niezgodność zdjęcia lub próba oszustwa (np. posługiwanie się oprogramowaniem mającym na celu zmianę szerokości i długości geograficznej) jest przekazywana automatycznie do właściwych służb. Aplikacja zawiera mechanizmy zabezpieczające przed oszustwem, takie jak brak możliwości wgrania zdjęcia z galerii aparatu lub użycia narzędzi typu fake camera. Ponadto, zdjęcie zawiera znacznik współrzędnych geograficznych oraz timestamp. System posiada także zabezpieczenie przed wykorzystaniem aplikacji typu fake gps.

Konto użytkownika ważne jest przez 14 dni kalendarzowych licząc od pierwszej aktywacji, chyba, że w trakcie trwania tego okresu nastąpią okoliczności powodujące zakończenie kwarantanny. W tym czasie użytkownik w ramach funkcjonalności aplikacji może wysłać formularz do MOPS wskazujący na swoje zapotrzebowanie na produkty żywnościowe, leki czy pomoc psychologiczną. Takie zamówienie jest weryfikowane przez wojewodów, a czas dostarczenia zamówienia uzależniony jest od właściwych służb. W komunikatach rządowych uściśla się, iż możliwość taka przysługuje w „uzasadnionych sytuacjach”.

W przypadku wystąpienia objawów zakażenia SARS-CoV-2 użytkownik obowiązany jest niezwłocznie powiadomić o tym odpowiednie służby korzystając z funkcjonalności dostępnych w aplikacji.

Czy z używaniem aplikacji wiążą się jakieś zagrożenia?

Rząd sięgnął po rozwiązania z sektora NewTech po to, by odciążyć Policję, obowiązki której w obliczu pandemii i kwarantanny wydają się mnożyć z każdym dniem. Taka opcja odbywania kwarantanny jest też z całą pewnością wygodniejsza dla użytkowników, którzy nie muszą się wobec tego liczyć z niezapowiedzianymi kontrolami funkcjonariuszy Policji.

Administratorem danych osobowych jest Minister Sprawiedliwości. W większości nie podajemy swoich danych w chwili rejestracji w aplikacji, a znajdują się już one w rządowej bazie danych za sprawą wypełnienia tzw. karty lokalizacyjnej przy przekroczeniu granicy Polski (od 27 marca 2020 r. obowiązkowej kwarantannie podlegać będą także Polacy pracujący w Czechach czy Niemczech i dojeżdżający dotąd do pracy regularnie, codziennie lub co tydzień – dotychczas zwolnieni z obowiązku kwarantanny).

• jak wygląda karta lokalizacyjna: [zobacz] 

Dane z karty lokalizacyjnej są importowane do systemu Kwarantanna domowa. Aplikacja bezpośrednio gromadzi jedynie dane ze zdjęć – wizerunek użytkownika. Co istotne, dane nie są analizowane przez człowieka, lecz przy zastosowaniu technologii i metodyki porównywania wizerunku z kolejnych zdjęć do zdjęcia pierwszego – referencyjnego.

Administrator przechowuje dane osobowe przez 6 lat od chwili dezaktywacji aplikacji. Jest to okres przedawnienia roszczeń wynikający z art. 118 Kodeksu cywilnego. Dane nie są przetwarzane w celach marketingowych.

Cele i sposób działania aplikacji wynikający z regulaminu aplikacji dostępnego pod adresem: https://www.gov.pl/web/koronawirus/kwarantanna-domowa, jak i funkcjonowanie aplikacji w praktyce (o którym można znaleźć wiele głosów w Internecie) wskazują na to, że aplikacja nie stwarza użytkownikom zagrożeń typowych dla cyberprzestrzeni.

Czy NewTech w sektorze publicznym ma sens?

Potencjał aplikacji jest ogromny – nie tylko w czasach pandemii. W otaczającej rzeczywistości mamy na pęczki przykładów, jak efektywnym narzędziem do dystrybucji biznesu są aplikacje dedykowane na smartfony. Państwo również przenosi swoją omnipotencję do NewTech, co powinno być także zielonym światłem dla przedsiębiorców, by jeszcze bardziej maksymalizować digitalizację swoich działalności – bez obaw o brak koherentnego połączenia z sektorem publicznym. Istotne, by wszystko odbywało się lege artis.

Autor:

Beata Bieniek-Wiera, adwokat

Dominika Bielecka aplikant adwokacki